โครงการศูนย์เรียนรู้ตามรอยพระราชดำริ(ศูนย์เรียนรู้ตามรอยเท้าพ่อแห่งแผ่นดิน)อ.อัมพวา จ.สมุทรสงคราม

                    นางสาวจิราพร จาตุรัตน์ และนางสาว

ดวงพร ยังมีสุข เกษตรกรชุมชนตำบลเหมืองใหม่ ได้น้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินเป็นสวนผลไม้จำนวน 2 แปลง พื้นที่รวม 4 ไร่ 1 งาน 17 ตารางวา ในตำบลเหมืองใหม่ อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม เพื่อพัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้ตามรอยพระราชดำริ โดยมูลนิธิชัยพัฒนาได้รับโอนที่ดินเป็นกรรมสิทธิ์ เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม 2548

                    โดยศูนย์ประสานงานองค์กรชุมชนตำบลเหมืองใหม่ (สอช. ต.เหมืองใหม่)  ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนของชุมชน และผู้นำชุมชนภาคส่วนต่างๆ ของชุมชนเหมืองใหม่ เป็นผู้บริหารและประสานการดำเนินงานของศูนย์การเรียนรู้ฯ

พระราชดำริ

พัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้ตามรอยพระราชดำริ ตามข้อเสนอของชุมชนเหมืองใหม่  โดยเน้นการมีส่วนร่วมของท้องถิ่นและชุมชน

ให้ความสำคัญกับแนวทางการพัฒนาด้านการเกษตรแบบพอเพียง  โดยให้เกษตรกรได้เห็นประโยชน์ในเรื่องการบริหารจัดการน้ำและที่ดินอย่างสูงสุด

ขยายผลและเผยแพร่ผลสำเร็จไปสู่ประชาชนในบริเวณใกล้เคียง

หน่วยงานรับผิดชอบ          สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา   ศูนย์ประสานงานองค์กรชุมชน ตำบลเหมืองใหม่

ผลการดำเนินงาน

โครงการศูนย์การเรียนรู้ตามรอยพระราชดำริ ตำบลเหมืองใหม่ อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นการดำเนินการที่เริ่มจากชุมชน และชุมชนเป็นผู้วางแผน และดำเนินการ มีวัตถุประสงค์ให้เป็นแหล่งการเรียนรู้พัฒนาในทุกด้าน เพื่อให้เกิดการพัฒนาที่มั่นคงและยั่งยืน โดยยึดหลักการดำเนินงานที่เรียบง่าย และประหยัด เพื่อประโยชน์ของชุมชน ท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสงคราม และจังหวัดอื่นๆ

โดยในปี 2549 ชุมชนได้ดำเนินการจัดทำแผนแม่บทการดำเนินงานของศูนย์เรียนรู้ฯ ในช่วงปี 2550-2552  ประกอบด้วยแผนงานหลัก 3 แผนงาน  ดังนี้

แผนงานทั่วไป   เป็นแผนงานซึ่งส่วนใหญ่ชุมชนดำเนินการอยู่แล้ว  เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและรายได้ และจะได้นำมาจัดดำเนินการให้เป็นระบบ  สร้างคุณค่าทางความคิด  การปฏิบัติ  และพัฒนาจิตใจให้เข้มแข็งตามแนวพระราชดำริ และปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ได้แก่ ด้านการพัฒนาการเกษตร  ด้านการพัฒนาอาชีพนอกภาคเกษตร ด้านการออมทรัพย์  ด้านการสาธารณสุข  ด้านความปลอดภัยและการแก้ไขปัญหายาเสพติด  ด้านเทคโนโลยีและสารสนเทศ และด้านการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์  โดยในปี 2549 ชุมชนได้จัดกิจกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ การจัดเวทีเพื่อคัดเลือกครอบครัวเกษตรผสมผสานปฏิบัติตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 5 ครอบครัว เพื่อเป็นเครือข่ายของศูนย์เรียนรู้ฯ

จดทะเบียนกลุ่มที่เข้มแข็งเป็นวิสาหกิจชุมชน ได้แก่ กลุ่มขนมไทยโบราณ  กลุ่มน้ำพริกแม่บ้านเทิดไท  กลุ่มเพาะเห็ด  และกลุ่มปรับปรุงคุณภาพไม้ผล

จัดการให้ความรู้ จัดสัมมนาในชุมชน การสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

แผนงานการพัฒนาพื้นที่ศูนย์เรียนรู้ฯ  เป็นแผนพัฒนาพื้นที่เครือข่าย และพื้นที่ศูนย์เรียนรู้ฯ เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้ของประชาชน และผู้สนใจอื่นๆ ได้แก่  การจัดระบบการจัดการดินและน้ำในพื้นที่ การก่อสร้างอาคารศูนย์เรียนรู้ฯ  และการจัดทำแปลงสาธิตการเกษตร เป็นต้น 

แผนการบริหารจัดการภายในศูนย์เรียนรู้ฯ  ได้แก่ การจัดทำแนวทางการบริหารจัดการศูนย์เรียนรู้ฯ และกิจกรรมของศูนย์การเรียนรู้ฯ การประชาสัมพันธ์และเผยแพร่  การเผยแพร่ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น และการติดตามประเมินผลการดำเนินงาน

การดำเนินงานในระยะต่อไป

                         ศูนย์ประสานงานองค์กรชุมชนตำบลเหมืองใหม่ (สอช. ต.เหมืองใหม่)  ซึ่งประกอบด้วยตัวแทนของชุมชน และผู้นำชุมชนภาคส่วนต่างๆ ของชุมชนเหมืองใหม่ เป็นผู้บริหารและประสานการดำเนินงานของศูนย์เรียนรู้ฯ  โดยในการดำเนินงานชุมชนยึดหลักการแสวงหารายได้และพึ่งพาตนเองในระยะยาว ทั้งนี้ ในระยะแรก อาจต้องพึ่งงบประมาณ และความช่วยเหลือจากภายนอกเป็นส่วนใหญ่  ได้แก่  จากภาคราชการ องค์การบริหารส่วนท้องถิ่น  ภาควิชาการ  ภาคเอกชน  ภาคประชาสังคม และมูลนิธิชัยพัฒนา

                         โดยในปี 2550 จะดำเนินการพัฒนาพื้นที่ศูนย์เรียนรู้ฯ และพื้นที่เครือข่าย โดยจะดำเนินการปรับปรุงพื้นที่ และจัดระบบน้ำและดินให้เหมาะสมกับการเกษตร ปลูกพืชล้มลุกเสริมพืชยืนต้นและทำสวนผสม และเริ่มดำเนินการก่อสร้างอาคารศูนย์เรียนรู้ฯ ภายในพื้นที่โครงการฯ  นอกจากนี้ จะเป็นการดำเนินการสร้างความพร้อมและเพิ่มศักยภาพของชุมชมตามแนวพระราชดำริ และปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยการจัดการฝึกอบรม เสริมสร้างศักยภาพของชุมชนในการจัดการรวมกลุ่มการบริหารจัดการ การเผยแพร่ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นและการตลาด ความเป็นผู้นำวิทยากรชุมชน และการฝึกอบรมวิชาชีพ รวมทั้งรับการอบรมจากวิทยากรภาคราชการ ภาควิชาการ ภาคเอกชน หรือภาคประชาสังคม

งบประมาณ

                         ศูนย์ประสานงานองค์กรชุมชนตำบลเหมืองใหม่ ร่วมกับสำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา อยู่ระหว่างการจัดทำแผนปฏิบัติการ และกรอบงบประมาณในการดำเนินการตามแผนแม่บทการพัฒนาศูนย์เรียนรู้ฯ