โครงการแปลงสาธิตการทำนาในที่ดินของมูลนิธิชัยพัฒนา อ.ลาดบัวหลวง จ.พระนครศรีอยุธยา

ความเป็นมา
นางประหยัด สาดแจ่ม ได้ขอพระราชทานน้อมเกล้าฯ ถวายที่ดิน จำนวน 2 แปลง เนื้อที่รวม 42 ไร่ 1 งาน 73 ตารางวา ตั้งอยู่ที่ตำบลลาดบัวหลวง อำเภอลาดบัวหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา โดยสำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนาได้รับโอนที่ดินดังกล่าว เมื่อวันที่ 18 กันยายน 2544

แนวพระราชดำริ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระราโชบายในการพัฒนาที่ดินโดยพิจารณาจากสภาพภูมิสังคม และการประกอบอาชีพของราษฎรเป็นสำคัญ สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา จึงสนองพระราโชบายโดยนำโครงการแปลงสาธิตการทำนาแบบปลอดสารพิษ มาทดลองใช้ในที่ดินของมูลนิธิชัยพัฒนาที่มีเกษตรกรเช่าที่ดินทำนาอยู่

หน่วยงานรับผิดชอบ    สำนักงานมูลนิธิชัยพัฒนา  สำนักงานเกษตรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
สำนักพัฒนาคุณภาพสินค้าเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตร และศูนย์บริหารศัตรูพืชจังหวัดสุพรรณบุรี

ผลการดำเนินงาน
1. การเปรียบเทียบระหว่าง แปลง IPM และแปลงเกษตรกร
- แปลง IPM การจัดการแปลงนาโดยควบคุมศัตรูพืชด้วยการลด ละ เลิก การใช้สารเคมี
- แปลงเกษตรกร การจัดการแปลงนาทำโดยวิธีดั้งเดิมแบบเกษตรกร ควบคุมศัตรูข้าวโดยใช้สารเคมี  โดยสรุปได้จาก ตารางเปรียบเทียบผลการดำเนินงานระหว่างแปลง IPM และแปลงเกษตรกร

รายการ                         แปลง IPM    แปลงเกษตรกร
ต้นทุนการผลิต  (บาท/ไร่)    2,333         4,865
ผลผลิตที่ได้ (กก./ไร่)         1,056         1,768
จำหน่ายได้ (บาท/กก.)       10.83        10.83
กำไรสุทธิ (บาท/ไร่)          9,103         7,685




2. การศึกษาเรื่องการปลูกข้าวหอมมะลิ ในพื้นที่ บ้านตะพังโคลน ตำบลลาดบัวหลวง อำเภอลาดบัวหลวงจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ดังนี้ เกษตรกรทำการศึกษาทดลองสายพันธุ์ข้าวหอมมะลิที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่  จำนวน 4 สายพันธุ์ พบว่า ข้าวพันธุ์ขาวหอมมะลิ 105  มีความเจริญเติบโตมากที่สุด รองลงมาคือ กข 45 (หอมปราจีน) หอมสุพรรณบุรี และชลสิทธิ์
3. แปลงศึกษาการเจริญเติบโตของข้าวพันธุ์ปทุมธานี 1 ในการใช้อัตราหว่านที่แตกต่างกัน สรุปผลการเจริญเติบโตของข้าวพันธุ์ปทุมธานี 1 ในการใช้อัตราหว่านที่แตกต่างกัน พบว่า แปลงศึกษาอัตราเมล็ดพันธุ์ 8 กก./ไร่ กับ 30 กก./ไร่ ได้ผลผลิตไม่แตกต่างกันมากนักแต่จะแตกต่างกันเรื่อง ต้นทุนการผลิตและการดูแลรักษาแปลงนา

แนวทางการดำเนินงานในปี 2555
1. ดำเนินการเปิดการฝึกอบรมการทำนาแบบปลอดสารพิษเป็นรุ่นที่ 6 ในพื้นที่ และมีเป้าหมายในการฝึกอบรมเกษตรกรในโครงการ
2. ดำเนินการรับซื้อข้าว จากเกษตรกรในโครงการที่ผ่านการตรวจสอบคุณภาพของข้าว โดยหน่วยงานราชการ และส่งต่อให้แก่โรงสีข้าวของมูลนิธิชัยพัฒนาทำการสี และบรรจุถุง พร้อมทั้งจัดจำหน่ายให้แก่บุคคลทั่วไป เพื่อเพิ่มมูลค่าข้าว