โครงการพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนา ตำบลหนองตูม อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

1.ที่มาของโครงการ

โครงการฯ โดยดำเนินกิจกรรมตามหลักการและเหตุผล ดังนี้

พื้นที่ของโครงการเป็นที่ดินที่ได้รับบริจาคมาจาก คุณชาติชาย โฆษะวิสุทธิ์ ตั้งอยู่ที่ตำบลหนองตูม อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ห่างจากตัวจังหวัดขอนแก่น 18 กิโลเมตร มีพื้นที่ทั้งหมด 42 ไร่ ผู้บริจาคมอบให้แก่มูลนิธิชัยพัฒนาเพื่อใช้เป็นพื้นที่ดำเนินงานโครงการพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนา

การดำเนินงานโครงการพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนา ตำบลหนองตูม อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น มีนโยบายต้องการให้พื้นที่ของโครงการมีส่วนราชการ และสถานศึกษาเข้ามาทำกิจกรรมร่วมกัน โดยเน้นกิจกรรมเป็น ศูนย์เรียนรู้ทางด้านการเกษตร เพื่อการใช้ที่ดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยมีสำนักโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มหาวิทยาลัยขอนแก่นทำหน้าที่ประสานงานให้ส่วนราชการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้โครงการดำเนินตามวัตถุประสงค์

สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 5 จังหวัดขอนแก่น เข้าร่วมดำเนินการในกิจกรรมต่างๆ เช่น การปลูกหญ้าแฝกเพื่อลดการชะล้างพังทลายของดินซึ่งเป็นการอนุรักษ์ดินและน้ำ การสาธิตการทำ / การใช้ปุ๋ยหมักและปุ๋ยอินทรีย์น้ำเพื่อการปรับปรุงบำรุงดิน และเพิ่มผลผลิตพืชซึ่งเป็นการรักษาสภาพความสมดุลทางธรรมชาติ คืนความอุดมสมบูรณ์ให้แก่ดิน แหล่งน้ำและสิ่งมีชีวิตตามธรรมชาติ อีกทั้งยังเป็นการลดความเสี่ยง ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มรายได้ให้เกษตรกรในพื้นที่ ตลอดจนเป็นพื้นที่ศึกษาดูงานและถ่ายทอดเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินให้แก่และผู้ที่สนใจทั่วไป

2. วัตถุประสงค์

เพื่อเป็นศูนย์เรียนรู้ทางด้านการพัฒนาที่ดิน การอนุรักษ์ดินและน้ำ การปรับปรุงบำรุงดิน การใช้ที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดและสอดคล้องตามพระราชดำริเกษตรแบบพอเพียง

3. สถานที่ดำเนินการ

บ้านเหมือดแอ ตำบลหนองตูม อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

4. พื้นที่ดำเนินการ

ประมาณ 10 ไร่

5. หน่วยงานที่รับผิดชอบ

สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 5 กรมพัฒนาที่ดิน

6. ระยะเวลาดำเนินการ

1 ตุลาคม 2551 - 30 กันยายน 2552

แผนการดำเนินงานพัฒนาที่ดินมูลนิธิชัยพัฒนา

1. กิจกรรมอนุรักษ์ดินและน้ำ ระยะเวลา ต.ค.51 - ธ.ค.51

รายละเอียด	เป้าหมาย
1.1 ปลูกหญ้าแฝกป้องกันการพังทลายหน้าดินบริเวณพื้นที่งอกใหม่ ระยะทาง 600 เมตร ระยะปลูก 5 เซนติเมตร ปลูกจำนวน 3 แถว จำนวนกล้าทั้งหมด 36,000 กล้า	36,000 กล้า
1.2 ปลูกแฝกป้องกันการพังทลายของหน้าดินบริเวณ 2 ข้างทางรอบโครงการ ระยะทาง 12 กิโลเมตร ระยะปลูก 5 เซนติเมตร ปลูกจำนวน 2 แถว จำนวนกล้าทั้งหมด 240,000 กล้า	240,000 กล้า
1.3 ปลูกแฝกบริเวณรอบเนินดินข้างฮวงซุ้ย ระยะทาง 1 กิโลเมตร ระยะปลูก 5 เซนติเมตร ปลูกจำนวน 3 แถว จำนวนกล้าทั้งหมด 60,000 กล้า	60,000 กล้า
1.4 ปลูกแฝกให้ความชุ่มชื้นและรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดินบริเวณพื้นที่ไม้ผล ปลูกแบบวงกลม จำนวนกล้าทั้งหมด 160 กล้าต่อไม้ผล 1 ต้น จำนวนไม้ผล 400 ต้น ใช้แฝก 64,000 กล้า	64,000 กล้า
รวม	400,000 กล้า

หมายเหตุ เป็นงบประมาณสนับสนุนจากกรมพัฒนาที่ดิน

2. กิจกรรมปรับปรุงบำรุงดิน ระยะเวลา ม.ค.52 - ก.ย.52

รายละเอียด	เป้าหมาย
2.1 สาธิตวิธีการทำปุ๋ยหมัก/ปุ๋ยชีวภาพ ปุ๋ยอินทรีย์น้ำ (2,500 ลิตร) ถังขนาด 500 ลิตร จำนวน 5 ถัง (2,400 บาท/ถัง) ขวดขนาด 50 cc. จำนวน 5,000 ขวด (2 บาท/ขวด) กากน้ำตาล 500 ลิตร (10 บาท/ลิตร) - หอยเชอรี่ 400 กิโลกรัม (3 บาท/กก.) ปุ๋ยหมัก Filter cake จำนวน 4 ตัน (1,000 บาท/ตัน) - ปุ๋ยยูเรีย จำนวน 1 กระสอบ ปุ๋ยคอก จำนวน 1 ตัน (1,500 บาท/ตัน) กระสอบสำหรับบรรจุปุ๋ยหมัก จำนวน 500 ใบ (10 บาท/ใบ)	5 ตัน
2.2 สาธิตการปลูกพืชปุ๋ยสด (ถั่วพร้า) ในพื้นที่ปศุสัตว์ ค่าเมล็ดพันธุ์ถั่วพร้า 16 กิโลกรัม (26 บาท/กก.) ค่าไถ 2 ครั้ง (800 บาท/ครั้ง) ค่าปลูก 5 แรง (200 บาท/1 แรง) ค่าเก็บเกี่ยว 4 แรง (200 บาท/1 แรง)	2 ไร่
รวม

3. กิจกรรมถ่ายทอด/ขยายผล ระยะเวลา ต.ค.51 - ก.ย.52

รายละเอียด	เป้าหมาย
3.1 ศูนย์เรียนรู้การอนุรักษ์ดินและน้ำ และการปรับปรุงบำรุงดิน ภายในศูนย์ประกอบด้วย ศาลาปุ๋ยหมัก และจุดเรียนรู้ ศาลาการทำน้ำส้มควันไม้ แปลงผักปลอดสารพิษ ซุ้มผัก (ถั่วพู ถั่วแขก บวบ มะระ น้ำเต้า) แปลงผัก (ผักบุ้ง กวางตุ้ง คะน้า ผักชีฝรั่ง ผักชีลาว ผักแพรว สาระเหน่ ชะพลู ผักปรัง) แปลงพริก (พริกคละชนิดและสี + มะเขือคละชนิดและสี) แปลงข้าวโพด แปลงไม้ดอก (ดาวเรืองคละสี)/แปลงขยายพันธุ์หญ้าแฝก แปลงสมุนไพร (โหระพา กะเพรา แมงลัก ขิง ข่า ตะไคร้ หนอนตายอยาก กลอย ขี้เหล็ก สะเดา) ค่าติดตั้งระบบน้ำในแปลงทั้งหมด (8,000/ไร่) ค่าจ้างลูกจ้างประจำดูแลแปลงทั้งหมด (5,000 บาท/คน/เดือน) จ้าง 2 คน 12 เดือน	8 ไร่ 1 ไร่ 40 เมตร 0.5 ไร่ 1 ไร่ 2 ไร่ 2 ไร่ 1.5 ไร่
3.2 การจัดฝึกอบรม อบรมให้ความรู้กับเกษตรกรผู้นำในพื้นที่ จัดอบรม 2 รุ่น รุ่นละ 30 คน อบรม 2 วันต่อ 1 รุ่น ค่าใช้จ่ายดังนี้ - ค่าอาหาร 100 บาท/คน/วัน - ค่าอาหารว่าง 60 บาท/คน/วัน - ค่ารถไป-กลับ 50 บาท/คน/วัน - ค่าวัสดุในการฝึกอบรม (กระเป๋า ปากกา เอกสารประกอบการฝึกอบรม วัสดุสาธิต)	60 คน
รวม